W czasie pandemii dzieci tygodniami uczestniczyły w zajęciach online. Jednak edukacja pozaszkolna, potocznie nazywana domową (ED), ma niewiele wspólnego z nauczaniem zdalnym i wielogodzinnym siedzeniem przed komputerem. Czym więc tak właściwie jest nauka w domu i jakie są zalety oraz wady tego rozwiązania?
Edukacja domowa – na czym polega?
Jak sama nazwa wskazuje, edukacja domowa (ang. homeschooling) to możliwość nauki poza szkołą. W tym przypadku nauczycielem może być cały świat; rodzic, opiekun lub wybrany korepetytor. Jest to legalna forma spełniania obowiązku szkolnego, z której mogą skorzystać wszyscy uczniowie w wieku 6-18 lat. Zgodnie z art. 37 ustawy Prawo oświatowe edukacja domowa może się odbywać wyłącznie za zgodą dyrektora szkoły, do której zapisany jest uczeń.
Oznacza to, że dziecko uczące się w domu tak czy inaczej trzeba zapisać do wybranej placówki. Do jakiej? Wszystko zależy od tego, czy obowiązuje rejonizacja – niestety w Polsce obowiązujące w tej kwestii prawo zmienia się co chwilę. W przypadku częściowej rejonizacji rodzice muszą zapisać dziecko do szkoły znajdującej się na terenie zamieszkiwanego lub sąsiadującego województwa. Jeśli rejonizacja jest zlikwidowana, można zapisać ucznia do dowolnej placówki w Polsce.
Edukacja domowa a egzaminy
Wróćmy jeszcze na moment do ustawy, która jasno wskazuje, że dziecko uczące się w ramach edukacji domowej ma obowiązek przystępowania do rocznych egzaminów klasyfikacyjnych. Celem egzaminów w edukacji domowej jest oczywiście potwierdzenie zrealizowania podstawy programowej.
W Galileo harmonogram egzaminów ustalamy najczęściej wspólnie w październiku, dlatego już na początku roku szkolnego wiadomo, kiedy odbędą się zaliczenia. Jest to bardzo często jedyny moment spotkania „domowych uczniów” ze szkołą, choć oczywiście wcale nie musi tak być. Dzieciaki uczące się w ramach edukacji domowej mogą również uczestniczyć w zajęciach dodatkowych, konsultacjach, szkolnych wydarzeniach, wyjściach i wycieczkach.
Zalety edukacji domowej
Nauka w domu to sytuacja „jeden na jeden”, dlatego wielu rodziców decyduje się na tę formę realizacji obowiązku szkolnego, by poświęcić dziecku maksimum uwagi. Jakie są pozostałe zalety edukacji domowej?
- Więcej czasu na hobby i rozwijanie pasji – dziecko i nauczyciel mogą samodzielnie ustalać godziny nauki i robić przerwy wtedy, kiedy mają na to ochotę. Możliwość spania do południa jest oczywiście jedną z największych zalet 😉
- Dostosowanie tempa nauki do umiejętności dziecka – uczeń nie musi czekać na resztę klasy, gdyż nauka jest w pełni dopasowana do jego potrzeb.
- Wspólne spędzanie czasu – zdarza się, że w tradycyjnym modelu nauki dzieci i rodzice widzą się tylko w weekendy, gdyż w tygodniu przebywają wiele godzin w szkole i pracy.
- Brak ocen, sprawdzianów i kartkówek
Wady edukacji domowej
Często słyszymy o słynnych „problemach z socjalizacją”. Nie jest to prawda, gdyż dzieciaki w ED spędzają mnóstwo czasu wspólnie z kolegami i koleżankami. Poza tym uczniowie ED mogą bez przeszkód uczestniczyć w wydarzeniach i wycieczkach organizowanych przez szkołę, do której są zapisani.
A więc, czy edukacja domowa ma jakieś wady? Z pewnością może to być brak odpowiedniego przygotowania ze strony rodzica, który przecież nie musi być ekspertem w każdej dziedzinie. Z drugiej strony, rodzic może korzystać ze wsparcia tutora oraz pomocy naukowych dostępnych w internecie, bibliotekach czy szkole. W przypadku Galileo, udostępniamy pomoce naukowe, które można znaleźć na dysku w chmurze Box. Dzięki temu są one dostępne niezależnie od miejsca, w którym dziecko się uczy.
Jak się zapisać? Edukacja domowa z Galileo
Nie jesteśmy tradycyjną szkołą podstawową, dlatego w Galileo łączymy zalety edukacji domowej z przebywaniem w szkole. U nas nie ma ocen, sprawdzianów i kartkówek, a tempo pracy dopasowane jest do potrzeb dziecka. Rodzicom decydującym się na ED poza murami Galileo zapewniamy natomiast stałą opiekę tutora. Aby dołączyć do Galileowych rodzin w ED, wystarczy wypełnić formularz online lub złożyć wniosek o nauczanie domowe. Dokumenty można złożyć w każdej chwili – nie ma ograniczeń czasowych.
Czym jest edukacja domowa i dlaczego ją lubimy?
W edukacji domowej dzieci uczą się teoretycznie w domu, a w praktyce – nie w szkole systemowej. Choć brzmi enigmatycznie, sprawa jest dość prosta. W skrócie chodzi o to, by uczeń lub uczennica – w jakikolwiek, najlepszy dla siebie sposób – opanował podstawę programową i poświadczył jej znajomość odpowiednim egzaminem. Ten natomiast zdawany jest w wybranym miejscu (jak choćby szkoła Galileo), w miłej atmosferze, ciszy i przy ograniczonym do minimum stresie.
Cały proces nauki przebiegać może natomiast tak, jak sobie to dziecko lub jego rodzice zaplanują. Można uczyć się w domu albo u kolegi, w kinie czy na wycieczce krajoznawczej. Zamiast wkuwać uksztaltowanie terenu w Polsce nad atlasem, można wybrać się na wycieczkę – nad jezioro, w góry i nad morze, a zamiast uczyć się z książki botaniki – udać na spacer do pobliskiego aboretum. Możliwości są nieskończone, bo wiedza otacza nasz zewsząd. Co to nauczanie domowe zatem? Nic innego, jak po prostu życie – kolorowe, pełne okazji do doświadczania, próbowania i wyciągania wniosków!
Nauka domowa – na czym polega taka edukacja?
Wbrew pozorom nauka domowa to nie jest siedzenie w domu, brak dostępu do środowiska rówieśniczego i niezdrowa dla wszystkich izolacja. Świadomość tego, jak działa edukacja domowa w naszym kraju, jest stosunkowo niska, co pokazuje tylko jak wiele stereotypów i nieporozumień wokół niej narosło. Tymczasem dla sporej liczby dzieci to często jedna z najlepszych form nauki. Niemal nie do przecenienia w przypadku osób nieneurotypowych, które wymagają odmiennego podejścia do procesu nauki, więcej wsparcia i zrozumienia oraz otoczenia, które nie generuje dodatkowych obciążeń.
Na czym polega edukacja domowa, dobrze wiedzą natomiast uczniowie wielu alternatywnych szkół, jak choćby Galileo. Tutaj można mieć swobodę w wyborze sposobu nauki, a jednocześnie korzystać ze wszelkiego rodzaju przywilejów edukacji domowej. Wycieczki z „klasą”, półkolonie i wspólne wyjścia, dedykowana pomoc dorosłych i łatwo dostępne wsparcie, dostęp do materiałów dydaktycznych i możliwość rozwijania swoich pasji w elastycznym środowisku edukacyjnym – to tylko niektóre z korzyści.
Nauka domowa – na czym polega jej fenomen?
Jak działa nauczanie domowe, już wiemy, ale co daje i dlaczego to często jedyna możliwa forma nauki dla całkiem sporej liczby dzieci? Przede wszystkim to tak potrzebna wielu młodym umysłom swoboda, brak presji i możliwość rozwoju z uwzględnieniem własnych możliwości. Są dzieci, które szybko mogą cieszyć się określonymi kompetencjami, bo akurat ich umiejętności rozwijają się w zgodzie z przewidywaną dla wieku średnią lub lepiej. I w ich przypadku środowisko edukacyjne, w jakim się znalazły, może nie mieć aż tak dużego znaczenia.
Jednak są również uczniowie — i to wcale nie jest ich tak niewielu, jak się dotąd sądziło — których zdolności rozwiną się nieco później. A wymagania, którym musieliby podołać w zwykłej szkole, z dużym prawdopodobieństwem, naraziłyby na szwank drzemiący w nich potencjał, generując frustrację, poczucie nieprzystosowania i gasząc wiarę we własne możliwości. Dzięki indywidualnemu podejściu i elastyczności, jakie oferuje edukacja domowa, uczniowie tacy mogą rozwijać swoje talenty w całej krasie i w niebywale efektywny sposób.